Ακίνητη προσθετική
Η ακίνητη προσθετική περιλαμβάνει τις στεφάνες (θήκες) και τις γέφυρες δοντιών.
Γέφυρες δοντιών
Η γέφυρα δοντιών ονομάζονται τα εργαστηριακά κατασκευασμένα δόντια που στηρίζονται πάνω σε φυσικά δόντια και μπορεί να αντικαταστήσει ένα ή περισσότερα δόντια που λείπουν από τον οδοντικό φραγμό. Όταν μας λείπει ένα δόντι από τον οδοντικό φραγμό τότε χρειαζόμαστε μια γέφυρα 3 δοντιών για να αποκαταστήσουμε το κενό. Το εργαστηριακό δόντι το οποίο μπαίνει στη θέση του δοντιού που λείπει ονομάζεται ενδιαμεσο (γεφύρωμα). Το ενδιάμεσο αριστερά και δεξιά είναι ενωμένο με 2 στεφάνες (μια από κάθε πλευρά) έτσι ώστε να στηριχθεί και να κρατηθεί στα 2 δόντια στηρίγματα. Οι γέφυρες είναι είτε μεταλλοκεραμικές είτε ολοκεραμικές και κατασκευάζονται σε εξειδικευμένα οδοντοτεχνικά εργαστήρια.
Στην ερώτηση αν πρέπει να αποκαθίστανται τα δόντια που λείπουν από τον οδοντικό φραγμό η απάντηση είναι οπωσδήποτε και άμεσα για τους εξής λόγους:
Για αισθητικούς λόγους δηλαδή για να βελτιώσουμε την εμφάνισή μας.
Για να εμποδίσουμε τα παρακείμενα δόντια από το να γείρουν προς το χώρο του χαμένου δοντιού.
Για να εμποδίσουμε την εξέλιξη ή την εμφάνιση ουλίτιδας περιοδοντίτιδας ή και τερηδόνας από την ενσφήνωση των τροφών στο κενό χώρο.
Ο χρόνος ζωής των γεφυρών είναι 10-15 χρόνια τηρώντας μια καλή στοματική υγιεινή και κάνοντας συχνά επανέλεγχο.
Στεφάνες (θήκες) δοντιών
Οι θήκες είναι αποκαταστάσεις οι οποίες αποκαθιστούν κατεστραμμένα ή σπασμένα δόντια καθώς και τα απονευρωμένα. Τοποθετώντας μια θήκη σε ένα κατεστραμμένο ή απονευρωμένο δόντι το ενδυναμώνουμε και το έτσι διατηρεί την αισθητική και λειτουργικότητά του.
Οι θήκες μπορούν επίσης να τοποθετηθούν σε δόντια που δε μπορούν να ανασυσταθούν και να σωθούν με ένα απλό σφράγισμα καθώς η οδοντική ουσία που έχει απομείνει μετά τον καθαρισμό του δοντιού από την τερηδόνα είναι ανίκανη να στηρίξει το σφράγισμα. Επίσης οι θήκες τοποθετούνται στα απονευρωμένα δόντια τα οποία είναι πιο επιρρεπή στα κατάγματα. Οι θήκες μπορούν να βελτιώσουν αισθητικά το χαμόγελο ενώ στα πρόσθια δόντια προτιμάμε τις ολοκεραμικές στεφάνες.
Οι θήκες που κατασκευάζονται είναι είτε μεταλλοκεραμικές είτε ολοκεραμικές.
Οι μεταλλοκεραμικές θήκες κατασκευάζονται από κράμα μετάλλων το οποίο επενδύεται εξωτερικά με πορσελάνη.
Οι ολοκεραμικές θήκες κατασκευάζονται εξ ολόκληρου από πορσελάνη και έτσι η αισθητική τους απόδοση είναι ανώτερη από αυτή των μεταλλοκεραμικών. Οι ολοκεραμικές θήκες αποτελούν ιδανική επιλογή εάν επιθυμούμε ένα απόλυτα φυσικό αποτέλεσμα ενώ αν τις επιλέξουμε δε θα δούμε ποτέ να εμφανίζεται αυτή η μαύρη γραμμή ανάμεσα στα δόντια και στα ούλα διότι το μέταλλο απουσιάζει σε αυτές τις θήκες.
Στάδια κατασκευής και τοποθέτησης της θήκης:
Ο οδοντίατρος στο πρώτο ραντεβού προετοιμάζει κατάλληλα το δόντι έτσι ώστε να δεχθεί τη θήκη. Χρησιμοποιώντας ειδικά κοπτικά εργαλεία μειώνει το μέγεθος του δοντιού κατά μήκος και πλάτος.
Έπειτα ακολουθεί με ιδιαίτερη προσοχή η αποτύπωση της περιοχής του παρασκευασμένου δοντιού και τα αποτυπώματα των δοντιών αποστέλλονται στο εξειδικευμένο οδοντοτεχνικό εργαστήριο, με το οποίο συνεργάζεται ο οδοντίατρος. Ακολουθούν τα εργαστηριακά στάδια όπου ο τεχνίτης χρησιμοποιώντας το αποτύπωμα σαν οδηγό θα κατασκευάσει την θήκη. Αρχικά παρασκευάζεται ο σκελετός της θήκης. Στη συνέχεια ο οδοντίατρος πρέπει να δοκιμάσει το σκελετό στο τροχισμένο δόντι(πρόβα) για να σιγουρευτεί ότι όλα πήγαν καλά κατά την αποτύπωση. Στο ίδιο ραντεβού επιλέγεται και το χρώμα που θα έχει η θήκη, σύμφωνα με τα γειτονικά δόντια και με τη βοήθεια ειδικού χρωματολογίου. Στη συνέχεια η θήκη επιστρέφει στο εργαστήριο όπου ολοκληρώνεται με την τοποθέτηση της πορσελάνης .Ακολουθεί το τελευταίο ραντεβού όπου συγκολλάται η θήκη στο παρασκευασμένο δόντι με την κατάλληλη κονία(κόλλα).
Κινητή προσθετική
Η κινητή προσθετική περιλαμβάνει τις μερικές οδοντοστοιχίες και τις ολικές οδοντοστοιχίες(μασέλες).
Μερικές οδοντοστοιχίες
Οι μερικές οδοντοστοιχίες αντικαθιστούν δόντια που έχουν χαθεί και δεν είναι δυνατή η κατασκευή γεφυρών. Οι μερικές οδοντοστοιχίες είναι τα γνωστά σε όλους «βιτάλια» ή «μασελάκια». Κατασκευάζονται είτε στην άνω είτε στην κάτω γνάθο αντικαθιστούν τα χαμένα δόντια και στηρίζονται στα εναπομείναντα.
Η στήριξη των μερικών οδοντοστοιχιών στα εναπομείναντα δόντια γίνεται είτε με μεταλλικά άγκιστρα είτε με συνδέσμους ακριβείας .Η κατασκευή των συνδέσμων ακριβείας προϋποθέτει την τοποθέτηση στεφανών στα δόντια-στηρίγματα που έχουν απομείνει με αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους εργασίας σε σχέση με την απλή μερική οδοντοστοιχία με άγκιστρα. Όπως οι στεφάνες(θήκες) έτσι και οι μερικές οδοντοστοιχίες κατασκευάζονται σε συνεργασία με εξειδικευμένο οδοντοτεχνίτη.
Ολικές οδοντοστοιχίες
Η ολική οδοντοστοιχία ή αλλιώς μασέλα είναι επιλογή για τους ασθενείς που έχουν χάσει όλα τα δόντια σε μια γνάθο. Αντικαθιστά το σύνολο των δοντιών και στηρίζεται στον στοματικό βλεννογόνο και την φατνιακή ακρολοφία. Σε αντίθεση με την μερική οδοντοστοιχία, όπου χρειαζόμαστε έναν αριθμό εναπομείναντων δοντιών στην ολική οδοντοστοιχία δε χρειαζόμαστε κανένα.
Οι ολικές οδοντοστοιχίες μπορούν ακόμα να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη ελλειμμάτων της υπερώας ή των γνάθων μετά από τη χειρουργική αφαίρεση κακοηθών όγκων και σαν μεταβατικές αποκαταστάσεις κατά τη διάρκεια της οστεοενσωμάτωσης των εμφυτευμάτων σε περιπτώσεις ολικής αποκατάστασης του φραγμού με εμφυτεύματα.