Χαρακτηριστικά που χρήζουν σημασίας

Κατά την προσχολική ηλικία του παιδιού τα χαρακτηριστικά που χρήζουν σημασίας από γονείς, γιατρούς, εκπαιδευτικούς είναι φυσικά η άρθρωση καθώς και η γενικότερη λεκτική και μη συμπεριφορά του παιδιού που ενδεχομένως αργότερα να οδηγήσει σε μαθησιακές δυσκολίες. Μιλώντας για την ολοκλήρωση της άρθρωσης ενός παιδιού, πρέπει να πούμε ότι αυτή ολοκληρώνεται κατά την προσχολική ηλικία δίνοντας επιπλέον χρονικό περιθώριο ενός έτους για το φώνημα /ρ/.

Εφίσταται η προσοχή σε γονείς και νηπιαγωγούς για τον εντοπισμό του προβλήματος στην άρθρωση του παιδιού κατά την διάρκεια της προσχολικής ηλικίας. Είναι πολύ σημαντική η έγκυρη παρέμβαση του λογοπεδικού σε αυτή τη φάση. Η καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου αυτόματα μπορεί να δημιουργήσει άλλα προβλήματα πολύ πιο σημαντικά, όπως το περιορισμένο λεξιλόγιο και οι μαθησιακές δυσκολίες. Ειδικότερα για τα προβλήματα αυτά καθώς και τη φυσιολογική εξέλιξη λόγου, και όχι μόνο, ενός παιδιού θα αναφερθώ σε επόμενο άρθρο. Επιστρέφοντας και μιλώντας για την ολοκλήρωση της άρθρωσης παραθέτω ένα σχεδιάγραμμα όπου αναφέρεται η κατάκτηση των φωνημάτων ανάλογα με την χρονολογική ηλικία του παιδιού:

Άρθρωση
– Τα φωνήματα /γ/, /κ/, /μ/, /ν/, /τ/, /π/, /μπ/,/γκ/,/ντ/, πρέπει να έχουν κατακτηθεί από το παιδί μέχρι την ηλικία των 2,5 ετών.
-Τα φωνήματα /λ/, /φ/, /χ/, /σ/, /τσ/, πρέπει να έχουν κατακτηθεί από το παιδί μέχρι την ηλικία των 3,5 ετών.
– Τα φωνήματα /ξ/, /ψ/, /ζ/, /τζ/ πρέπει να έχουν κατακτηθεί από το παιδί μέχρι την ηλικία των 4,5 ετών.
– Τα φωνήματα /β/, /δ/, /θ/ θα πρέπει να έχουν κατακτηθεί από το παιδί μέχρι την ηλικία των 5 ετών.
– Το φώνημα /ρ/ θα πρέπει να έχει κατακτηθεί από το παιδί μέχρι την ηλικία των 6 ετών.

Αν εντοπιστεί κάποια διαταραχή στην άρθρωση του παιδιού, κρίνεται απαραίτητη η επίσκεψη σε ένα λογοπεδικό/λογοθεραπευτή για την διόρθωση της άρθρωσης του, πριν την έναρξη της σχολικής περιόδου ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω προβλήματα.

Κάποια άλλα στοιχεία που θα πρέπει να προσέξουν οι γονείς – εκπαιδευτικοί κατά την προσχολική ηλικία που μπορούν να ερμηνευτούν ως προμηνύματα μαθησιακών δυσκολιών είναι:
– Καθυστέρηση στην ανάπτυξη του προφορικού λόγου.
– Πιθανόν σε ηλικία δύο ετών να απουσιάζουν ακόμα και οι μεμονωμένες λέξεις.
– Πιθανόν σε ηλικία τριών ετών να παρουσιάζεται αδυναμία χρήσης τηλεγραφικού λόγου.
– Περιορισμένο λεξιλόγιο και δυσκολία εκμάθησης καινούργιων λέξεων.
– Μικρές προτάσεις.
– Απλουστευμένο συντακτικό.
– Περιορισμένη χρήση γραμματικών τύπων.
– Λανθασμένη σειρά λέξεων στις προτάσεις.
– Παράξενες απαντήσεις.

Τα παραπάνω είναι στοιχεία που μπορούν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε μαθησιακές δυσκολίες, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την παρέμβαση ενός λογοθεραπευτή λογοπεδικού όσο το δυνατόν νωρίτερα για την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος.